Kuzey ve Doğu Suriye Folklor Komünü, 20 farklı kentteki örgütlenmesiyle folklorü nesillere aktarıyor. Komün üyeleri folklorun sadece halay çekmekten ibaret olmadığını ifade ederek, ‘Folklor bir ruh birliğidir, kendi kültürünü anlatabilirsin” diyor
Folklor sadece bir halay değil, bir halkın kültürü, tarihi, öyküsü, efsanesi. Rojava’da 2015 yılında örgütlenen folklor komünü, halkların kültür ve sanatını koruması için eğitime ağırlık veriyor. 2011 yılı öncesi Şam hükümetinin baskıları nedeniyle folklor örgütlü olmasa da Kuzey ve Doğu Suriye halkı kendi imkânlarıyla Kürt folklorunu geliştirdi. Kimi zaman gizli kutlamalarla kimi zaman aile içinde sergilenen Kürt folklor kültürü, yeri geldiğinde açıkça halka sunulurken Şam hükümetinin baskılarına maruz kaldı.
2015 yılında kuruldu
Kuzey ve Doğu Suriye’de 2015 yılından itibaren Dêrîk’ten Şehba’ya, Reqa’dan Dêrazor’a kadar folklor komünleri kuruldu. Komün, öncelikle eğitim çalışmalarına önem veriyor. Yaşanan savaş nedeniyle ilk kez 2015 yılında folklor eğitim devresi başlatıldı. 2018 yılında kadar toplam 9 eğitim devresi açıldı ve aynı yıl Roj Folklor Komünü olarak örgütlenmeye gidildi. Folklor eğitiminin örgütlendirildiği bu komün, 2018’den bu yana Kuzey ve Doğu Suriye Roj Folklor Komünü olarak biliniyor. Komünün ilk örgütlenme yıllarında sadece Kürt folklor eğitimi verilirken buna Arap folkloru eğitimleri de dahil ediliyor.
20 folklor komünü
Şehba, Halep, Kobanê, Minbic, Tebqa, Reqa, Hesekê, Til Temir, Dirbêsiyê, Amûdê, Girbawî, Qamişlo, Tirbespiyê, Maşok, Rimelan, Koçerat, Dêrîk, Til Koçer, Til Berak, Til Hemis’te olmak üzere 20 folklör komünü bulunuyor. Komünlerde 8-14, 15-20, 20-25 ve 25 yaş üstü olarak yaş aralığı 4 kademeden meydana geliyor.
2015 yılından itibaren komün, Kuzey ve Doğu Suriye genelinde festivaller düzenleniyor. Son festival 2021 yılında Şehit Bawer Ronahî festivali olarak düzenlendi. Festivallere her ulus kendi kültürel ve yöresel özelliklerine göre katılıyor.
Folklor sadece halay değil
Şu an komünlerde sadece Kürt ve Arap komünü aktif. Süryani, Çerkes ve Türkmen halkları, Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi çatısı altında kendilerini gelenek ve göreneklerine göre örgütlüyor. Komünün amacı, folkloru bir halaydan ziyade toplumu bilinçlendirme, topluma mesaj verme ve tarihsel olayları folklor aracılığı ile halka ulaştırmak. Komün üyeleri, Bakur, Başûr, Rojava ve Rojhilat’ın halaylarını oynuyor.
Ruh birliğidir
ANF’den Nûjiyan Adar’a konuşan Kuzey ve Doğu Suriye Folklor Komünü sorumlularından Îbrahîm Hemê, folklorun birlik yarattığına işaret ederek şunları söyledi: “El ele verdiğin an birey değil bütünsün, toplamsın. Folklor ruh birliğidir. Birden fazla rengin toplamından bir rengin doğması, gelenek ve göreneklerin korunmasıdır.”
‘Folklor ile anlatabilirsin’
Folklorun sadece halay çekmekten ibaret olmadığına değinen Hemê, “Her bir folklor komününün sahne alması bir anlam taşıyor, bir tarihi anlatıyor ve bir anısı bulunuyor. Folklor ile bir halka kendi kültürünü veya bir devrimi anlatabilirsin” dedi.
QAMIŞLO
