Hüseyin Aykol
Ülkemizde solcular, sosyalistler, devrimciler ve yurtseverler, onlarca yıl boyunca ortak mücadele etmenin rüyasını gördü, hayallerini kurdu. Yıllar sonra oluşturulabilinen ortak zeminde mücadelenin adıdır, Halkların Demokratik Partisi…
2011 Genel Seçimleri sürecinde oluşturulan “Emek, Demokrasi ve Özgürlük Bloku”nun ortaya çıkardığı başarının yarattığı umut ve heyecanla tüm toplumsal muhalefet kesimlerini, demokratik direniş odaklarını, demokrasi, eşitlik ve barış mücadelesi veren tüm özneleri, ortak bir mücadele hattında buluşturmak için kurulan Halkların Demokratik Kongresi, daha sonra topladığı genel kurullarda program ve tüzüğünü kabul etti. Halkların Demokratik Kongresi, Mayıs 2011’de aldığı kararı hayata geçirerek, Halkların Demokratik Partisi’nin (HDP) kuruluş dilekçesini 15 Ekim 2012 günü İçişleri Bakanlığı’na verdi. Seçimlere girme kararı alan HDP’nin kuruluşu ise, 10-11 Kasım 2012 tarihinde Ankara’da toplanan HDK Genel Kurulu’nda ilan edildi.
HDP, çeşitli ezilen grupların birleştirdiği bir yapı olarak kendini ifade ederken, yaptıkları son kongrede tüzük değişikliğine giderek bu birleşimi “Belirli bir ideolojik yaklaşıma sahip bir kitle partisi olarak kendisini yeniden örgütleme” şekline dönüştürdüğünü açıkladı. Bu açıklamadan sonra HDK ve HDP’nin kurucu bileşenlerinden biri olan Emek Partisi, bir açıklama yaparak bağlayıcı tüzük hükümlerinin HDP ruhu ile bağdaşmadığını söylemiş ve HDP’den ayrıldığını ilan etti. Buna karşın, gerek ortak çalışmalarda gerek HDK bünyesinde siyasal mücadelesini sürdüreceğini belirtti. Nitekim Emek Partisi, 2014 Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Selahattin Demirtaş’ı; 7 Haziran 2015, 1 Kasım 2015 ve 24 Haziran 2018 genel seçimlerinde de HDP’yi destekledi.
Demirtaş ile oy patlaması
2014 Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde HDP’nin adayı olan Genel Başkan Selahattin Demirtaş, 3 milyon 958 bin 48 oy alarak yüzde 9,76 oy oranına ulaştı. Bunun ardından HDP, Haziran 2015 Türkiye genel seçimlerine parti olarak katılmaya karar verdi. Bu durum tartışmalara neden olsa da, parti yüzde 13,2’lik bir oy oranıyla meclise 80 milletvekili yolladı. Seçimler öncesinde AKP hükümetinin PKK’nin silahlı mücadeleyi bırakması için başlattığı çözüm sürecine HDP, tüm samimiyetiyle yardımcı olmak istedi. Hem PKK lideri Abdullah Öcalan ile İmralı’da hem de diğer PKK liderleriyle Kandil’de sürdürülen görüşmelere HDP adına Selahattin Demirtaş, Pervin Buldan, Sırrı Süreyya Önder ve İdris Baluken, 7 Haziran 2015 Türkiye genel seçimleri süreci başlayana kadar katıldı. Halkların Demokratik Partisi eşbaşkanları Selahattin Demirtaş ve Figen Yüksekdağ da dahil olmak üzere çok sayıda HDP’li milletvekili, siyasetçi ve yönetici; genellikle mecliste yaptığı konuşmalarda “silahlı terör örgütüne üye olmak”, “terör örgütü propagandası yapmak”, “terör örgütüne üye olmamakla birlikte örgüt adına suç işlemek” iddialarıyla tutuklandılar. HDP Eşbaşkanları ve Eşbaşkan yardımcısı Alp Altınörs ile birlikte milletvekilleri Nursel Aydoğan, Sırrı Süreyya Önder, Selma Irmak, Ziya Pir, Ferhat Encü, Gülser Yıldırım, İdris Baluken, Leyla Birlik ve İmam Taşçıer, 4 Kasım 2016 günü gözaltına alındı. Halkların Demokratik Partisi Eşbaşkanları Selahattin Demirtaş, Figen Yüksekdağ ile birçok milletvekili tutuklandı. Daha sonraki süreçte de milletvekili ve belediye başkanları tutuklanarak cezaevlerine gönderildi.
Eş başkanlık sistemi
İlgili yasanın değiştirilmesiyle partide eşbaşkanlık sistemi resmen işlemekte. Partinin ilk eşbaşkanları 15 Ekim 2012 günü seçilen Fatma Gök ile Yavuz Önen’di. Daha sonra yerine Sebahat Tuncel ile Ertuğrul Kürkçü seçildi. Ardından Figen Yüksekdağ ile Selahattin Demirtaş eşbaşkan oldu. Figen Yüksekdağ’ın tutuklanması üzerine Serpil Kemalbay seçildi. Selahattin Demirtaş ve Serpil Kemalbay’ın tutuklanması ardından ise, HDP’nin eşbaşkanlıklarına Pervin Buldan ile Sezai Temelli, 11 Şubat 2018 günü seçildiler. HDP, 7 Haziran 2015 günü yapılan genel seçimlerde Selahattin Demirtaş ve Figen Yüksekdağ eşbaşkanlığında 6 milyondan fazla oy alarak yüzde 13,2’lik bir düzeye ulaştı ve meclise 80 milletvekili gönderdi. 1 Kasım 2015 günü tekrarlanan seçimlerde ise milletvekili sayısı 59’a düştü. Ancak yine de, meclisteki üçüncü büyük parti durumundaydı. Halkların Demokratik Partisi, Haziran 2015 Türkiye genel seçimleri sonrasında kurulan hükümette iki bakanlıkla temsil edildi. Kocaeli Milletvekili Ali Haydar Konca Avrupa Birliği Bakanı ve İzmir Milletvekili Müslüm Doğan ise Kalkınma Bakanı olarak görev yaptı. Bu bakanlar, işlevsel olamadıkları için 23 Eylül 2015 günü bakanlıktan istifa ettiler. Levent Tüzel ise kendisine teklif edilen bakanlık görevini en başından kabul etmedi. Halkların Demokratik Partisi, 24 Haziran 2018 seçimlerinde, olağanüstü ağır koşullara ve engellemelere rağmen (yüzde 11.70 ile) yüzde 10 barajını aştı ve 600 kişilik yeni meclise 67 milletvekili göndermeyi başardı. Böylece meclisin üçüncü büyük partisi olmayı başaran HDP’nin meclise gönderdiği vekiller arasında Oya Ersoy, Erkan Baş, Barış Atay, Tülay Hatimoğulları, Murat Çepni, Nusrettin Maçin, Musa Piroğlu, Rıdvan Turan, Serpil Kemalbay gibi sosyalistler ile Ahmet Şık ve Tayip Temel gibi ünlü gazeteciler de bulunuyor. Not: Bu metin, yayınlanmayı bekleyen “Türkiye’de Sol Örgütler” isimli kitabımın 3. baskısından alınmıştır.
