Abdullah Aysu
Gıda canlıları yaşatır. Beslenemeyen hiçbir canlı yaşamını sürdüremez. Yeterli beslenemeyen canlıların yaşam kalitesi düşer, sağlığı bozulur. Bu nedenle toplumun beslenmesi, gıdaya erişmesi kamu yöneticilerinin öncelikli görevleri arasında yer alır. Fakat kamu bu görevi epey bir zamandan bu yana aşamalı bir biçimde önce yerli şirketlere, şimdi küresel şirketlere havale etmiş durumda. Gıda üretim ve temin işi şirketlere tümden bırakılması politikalarına (neoliberal politikalar) geçildiğinden bu yana gıdaya ilişkin sorunlar çok arttı. İçinden çıkılmaz hal aldı.
Enerjiye dayalı tarımsal modele geçildiğinden beri tarımsal üretim ve gıdada ipin ucu kaçmış durumda. İpin ucu tekrar yakalanır mı? Yakalanırsa ne zaman? Yakalandığında iş, işten geçmiş mi olur? Belirsiz. Başka bir deyişle, toplum cephesinden hiçbir şeyin belli olmadığı, sadece şirketlerce bilinen ve yön verilen küresel bir gıda krizi girdabındayız şu an. Türkiye’deki gıda kriz girdabı ise iş bilmezlik kaynaklı olduğundan girdabın dibe çekme gücü çok daha hızlı.
Kooperatifler
Üretici ve tüketici örgütsüz. Küçük aile çiftçiliği yapanlar dağınık. Güçlü bir örgütten yoksun. Yoksul, emekçi halkın gıda şirketlerine karşı organize olmaları neredeyse yok düzeyde. Gıda şirketlerini aradan çıkarıp üretici ve tüketicilerin doğrudan buluşması iki tarafın sorununu azaltır. Bu gerçek! Bunun için tüketiciler ile üreticilerin kuracakları kooperatifler, sorunun çözümüne katkı sunar. Ayrıca toplumu örgütlü hale getirir. Halk, sosyal ve siyasal yönden güçlenir.
Uluslararası Kooperatifler Günü
Yaklaşık olarak yüz yıldan bu yana (1923) “Uluslararası Kooperatifler Günü”, kutlamaları yapılmaktadır. Kooperatifler Günü, 1923’ten 1995’e kadar Uluslararası Kooperatifler Birliği-ICA tarafından kutlandı. 1995 yılından itibaren BM, BM örgütleri ve üye ülkelerde resmi olarak kutlanmaya başlandı. Fakat 1995 yılından bu yana kutlamalarda, BM her yıl farklı bir tema belirlemekte. Belirlenen temaya uygun etkinlikler gerçekleştirilmektedir. BM tarafından belirlenen temalar, güncelin ekonomik ve sosyal sorunlarına odaklı, çözüme katkı koyma hedefli olduğunu belirtelim.
Temalar
1995 yılından günümüze Uluslararası Kooperatifler Günü için seçilen temalar sırasıyla şöyle:
– 1995: ICA’nın yüzüncü yılı ve uluslararası kooperatifçiliğin gelecek 100 yılı
– 1996: Kooperatif işletme: İnsan odaklı sürdürülebilir kalkınma için güçlendirme
– 1997: Dünya gıda güvenliğine kooperatif katkısı
– 1998: Kooperatifler ve ekonominin küreselleşmesi
– 1999: Kamu politikası ve kooperatifçilik mevzuatı
– 2000: Kooperatifler ve istihdamın teşviki
– 2001: Üçüncü binyılda kooperatiflerin üstünlüğü
– 2002: Toplum ve kooperatifler: Topluma karşı sorumlu olma
– 2003: Kooperatifler kalkınmayı gerçekleştiriyor! Kooperatiflerin Birleşmiş Milletler Binyıl Kalkınma Hedeflerine katkısı
– 2004: Adil küreselleşme için kooperatifler: Herkese fırsat yaratmak
– 2005: Mikro finans BİZİM işimiz! Yoksulluktan çıkış için işbirliği
– 2006: Kooperatifler aracılığıyla barış inşası
– 2007: Kurumsal sosyal sorumluluk için kooperatif değerleri ve ilkeleri
– 2008: Kooperatif işletmeler aracılığıyla iklim krizi ile mücadele
– 2009: Kooperatif işletmeler aracılığıyla ekonomik canlanmayı harekete geçirmek
– 2010: Kooperatif işletmeler kadınları güçlendirir.
– 2011: Gençlik; kooperatif girişiminin geleceği
– 2012: Kooperatif işletmeler daha iyi bir dünya kurar.
– 2013: Kooperatif işletmeler kriz dönemlerinde güçlü kalır.
– 2014: Kooperatif işletmeler herkes için sürdürülebilir kalkınmayı gerçekleştirir.
– 2015: Kooperatifi seçin, eşitliği seçin
– 2016: Kooperatifler; sürdürülebilir gelecek için hareket eden güçtür.
– 2017: Kooperatifler hiç kimsenin dışlanmasına izin vermez.
– 2018: Sürdürülebilir üretim ve tüketim
– 2019: İnsan onuruna yakışır iş için kooperatifler
– 2020: İklim eylemi için kooperatifler.
– 2021: Daha iyisini birlikte yeniden inşa etmek.
– 2022: Kooperatifler daha iyi bir dünya sağlar.
Türkiye
Kooperatifler Günü’nün temalı, yani güncel bir sorunu değerlendirerek kutlanması sorunun çözümüne az da olsa katkı koyar. Ancak Türkiye’de Kooperatifler Günü, Uluslararası Kooperatif Günü olan her yılın Temmuz ayının ilk Cumartesi günü kutlanmıyor. Her yılın 21 Aralık günlerinde tema belirlemeden kutlanıyor. Bu nedenle kooperatifler günü kutlamaları, daha çok siyasilerin nutuk atmaları için zemin oluşturuyor.
Uluslararası Kooperatifçilik Günü kutlu olsun.
