Özerk Yeni Kaledonya’da yerli Kanaklar hakları gasp edilmesi diye 13 Mayıs’tan beri ayakta Fransa yönetimine karşı protestolar düzenliyor. Macron bağımsızlık isteyenlerle görüşme için adada
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, ülkesinin Hint-Pasifik’teki kolonisi Özerk Yeni Kaledonya’da “istikrar ve düzenin yeniden sağlanması” amacıyla, Fransız hükümetinin anayasal reform girişimine karşı çıkan bağımsızlık yanlılarıyla masaya oturacak. Diyalog misyonu kurmak için adaya geçen Macron, Yeni Kaledonya’nın başkenti Noumea’daki havalimanında basına açıklamalarda bulundu. Yeni Kaledonya’da önceliğin, en hızlı şekilde barışa, sükunete ve güvenliğe dönüşü sağlamak olduğunu belirten Macron, ziyaretinin süresine ilişkin de “sınır olmadığını” kaydetti. Macron, “Bugün kararlar alınacak, duyurular yapılacak.” dedi. Macron’un ziyareti öncesi, Fransız Yüksek Komiserliği önünde yoğun güvenlik önlemi alındı. Macron, Fransız Yüksek Komiserliğinde yaptığı açıklamada da bağımsızlık yanlılarının harekete geçmesinin ardından Fransız hükümetinin kontrolü sağlamak için adaya gönderdiği askerlerin “gerektiği kadar” sahada kalacağını söyledi. Yeni Kaledonya’daki olağanüstü hali (OHAL) uzatmak istemediğini belirten Macron, ancak tüm yerel siyasi gruplardan “açıkça” barikatları kaldırma çağrısı yapmasını istediğini vurguladı.
Macron, Yeni Kaledonya’daki siyasilerle masaya oturacak. Macron, bağımsızlık karşıtı olan Güney Eyaleti Meclis Başkanı Sonia Backes, Noumea Belediye Başkanı Sonia Lagarde ile buluşacak. Macron bağımsızlık yanlısı Yeni Kaledonya Hükümet Başkanı Louis Mapou, Yeni Kaledonya Kongresi Başkanı Roch Wamytan ve Sadakat Adaları Eyaleti Meclis Başkanı Jacques Lalie ile de görüşmeler yapacak.
Ne oldu?
Fransız Parlamentosu, Yeni Kaledonya Anayasası’nda, bölgeye en az 10 yıl önce taşınan yabancılara seçimlerde oy kullanma hakkı tanıyacak değişiklik önerisi paketi hazırlamıştı. Macron yönetimi, yerel halkın gücünü kırmaya neden olacak anayasal reform paketini duyurdu. Yerli Kanaklar 1998 Noumea Anlaşması hükümlerine aykırı olan bu anayasa değişiminin nüfusun yaklaşık yüzde 40’ını oluşturan Kanakların durumunu yabancılar lehine zayıflatacağını kaydetti ve gösteriler başlatıldı. Yeni Kaledonya’da bağımsızlık yanlıları 13 Mayıs 2024’ten itibaren gösterilere başladı. Sokaklarda araçlar ateşe verildi. Saldıran polisle çatışmalar oldu. Fransa başta başkent Noumea olmak üzere farklı noktalara polis ve jandarma sevk etti. Fransa Başbakanı Gabriel Attal, 15 Mayıs’ta özerk bölgede TikTok gibi platformları bloke etme kararı aldı ve Olağanüstü hal ilan edildiği açıklandı.Günlerce süren olaylarda 4 kişi hayatını kaybetti.
Yapılan referandumlar
Yeni Kaledonya’da 2018 ve 2020’de bağımsızlık referandumları yapıldı. Nouméa Anlaşması hükümlerine göre yapılan referandumlarda bağımsızlığa “hayır” çıktı. Referandum sonucu bağımsızlık reddedildi, seçime katılanların yüzde 53,26’sı böyle bir değişikliğe karşı çıktı, yüzde 56,7’nin “hayır” oyu verdiği 2018 sonucundan hafif bir düşüş oldu. 2020’de yüzde 46,74 bağımsızlığa “evet” yüzde 53,26 “bağımsızlığa hayır” çıktı. 2018’de yüzde 56.4 “hayır” yüzde 43.6 “evet” dedi.
NOUMEA
