Bedri Türkmen/ İstanbul
Türkiye’nin çeşitli yerlerinden İstanbul’a kurbanlık getiren hayvan satıcılarının dertleri ortak. Hayvan satıcıları, artan yem, arpa ve kiraladıkları çadırın da pahalı olmasından dolayı zararda olduklarını belirtti.
İstanbul Sultangazi’de bulunan hayvan pazarının satıcılarıyla konuştuk. Konuştuğumuz bütün hayvan satıcıların artan maliyetten dert yakınırken, kurbanlık fiyatları ise geçen seneki fiyatlarla aynı olmasından dolayı zarar etmeden ellerindeki kurbanlıkları satmanın derdinde. Satıcılar geçen sene çadır fiyatlarının 7-8 bin TL civarın olduğunu, bu sene ise 15 bin TL’ye yükseldiğini, bunun yanında arpa, saman ve yem fiyatlarında ise ciddi bir artışın olduğunu ifade etti.
Maliyet iki kat arttı fiyatlar aynı
Erzurum’dan kurbanlık getirdiğini söyleyen Aydın Aydoğdu maliyetlerin çok yüksek olması kendilerini zorladığını ifade etti. Geçen sene çadır fiyatları 7-8 civarında olmasına karşın bu sene sadece çadır parası olarak 15 bin TL para verdiğini söyledi. Bunun yanında hayvanın kalacağı yeri yapmak için ayrı bir masraf olduğunu belirterek, bütün malların kendisine 500 bin TL’ye mal olduğunu söyledi. Tek umutlarının İstanbul’a getirdiği bütün hayvanları satarak buradan gitmek istediği ifade eden Aydoğdu, “Kurbanlık fiyatları geçen seneki fiyatlarla aynı ama yem, arpa fiyatlarının iki katına çıktı. Normalde bir dananın bize maliyeti 10 bin TL’nin üzerinde ama bize gelen müşteriler maliyetinin altında fiyat veriyor. Elimizde kalmaması için bazı durumlarda mecbur veriyoruz. Bunun yanında bir de 10 bin TL ahır parası verdim. Daha biz kurbanlık satışlarına başlamadan cebimizden yaklaşık olarak 50 bin civarında bir para çıkıyor. Bizim burada harcadığımız masraflarımızı bile hesaba katmıyoruz” diye belirtti.
‘Devlet çiftçiye destek vermiyor’
Bu sene yaşadığı zorluklardan dolayı gelecek sene kurbanlık getirmeyeceğini söyleyen Aydoğdu konuşmasını şöyle sürdürdü: “Bir çadır tutmak için onlarca kişinin kapısını çaldım. Kalması halinde hayvanları geri götüreceğim. Et Balık kurumuna vermek istemiyorum. Çünkü 6 ay sonraya gün veriyor. Bu da bizi kurtarmıyor. Artık hayvanın maliyeti yükseldiği için para kazanamıyoruz. Onun içinde bu işi yapmak istemiyoruz. 4 aydır bu hayvanlara bakıyorum. Devlet çiftçiye destek vermiyor.”
‘Büyük zararla geri döneceğiz’
Urfa’nın Siverek ilçesinden kurbanlık getiren Ali Taşkı da çadır fiyatlarının yüksek olmasından yakındı. 15 bin TL çadıra vermelerine rağmen 339 çadırın bulunduğu yerde sadece bir tuvalet bulunduğunu söyledi. Çadır fiyatlarının yanında bir de hayvanın kalacağı yerde de yaklaşık olarak 6-7 bin civarında masraf ettiklerini 25 tane hayvanın maliyetinin kendilerine 300 bin TL olduğunu belirten Taşkı, “Getirdiğimiz malın maliyetini çıkarma derdindeyiz. Günler daralıyor. Müşteri hayvan pazarına uğramıyor. Eğer böyle devam ederse büyük zararlarla Urfa’ya geri döneceğiz” dedi. Hayvan başına 12 bin TL maliyet olmasına karşın maliyetinin altında satış yaptığını söyleyen Taşkı, hayvanların ellerinde kalması halinde tekrardan geri götüreceklerini bir maliyetle de geri dönüş yolunda karşılaşacaklarını ifade etti.
‘Temel ihtiyaçlarımızı karşılayamıyoruz, can güvenliğimiz yok’
20 senedir İstanbul’a mal getirdiğini söyleyen Samet Kasan da artan maliyetlerden şikayetini dile getirdi. Kasan geçen sene 60 liraya aldıkları yemi bu sene 90 liraya aldıklarını söyledi. Belediyenin yaptığı çadıra 15 bin TL vermelerine rağmen birçok eksiklerinin olduğunu vurguladıktan sonra AKP’li Sultangazi Belediyesi’nin il dışından gelen satıcılara temin ettiği çadır alanı ve çadırların durumunu da eleştirdi. Kasan, “Bize verilen çadırların güvenliği de yok temel ihtiyaçlarımızı bile karşılayacak bir yer bile yok. Biz daha kurbanlıklarımızı arabadan indirmeden 100 bin TL cebimizden çıkıyor. Artan maliyetle birlikte biz ne kadara satacağız ki para kazanalım. Bakırköy Belediyesi de Kurbanlık çadırı kurmuş hem buradan ucuz hem de temel gereksinimleri karşılayacak şekilde inşa edilmiş ama burada belediyenin bize verdiği çadırların halini görüyorsunuz, can güvenliğimiz dahi yok. 6 aydır çoluk çocuk biz evimizden çıkıp bu kurbanlıklara bakıyoruz. Bize reva görülen bu mu?” diyerek sitem etti. Türkiye’nin çeşitli yerlerinden yıllardır kurbanlık alıp getirdiğini ifade eden Kasan, çektiği sıkıntılardan dolayı seneye kurbanlık getirmeyeceğini söyledi. Ana akım medyaya dair dert yakınan Kasan, buraya gelip güzel tarafları çekip gittiklerini ve kendilerinin çektiği rezilliği, perişan halleriyle ilgilenmediklerini vurguladı.
‘Bu işi ancak bir iki sene daha yapabiliriz’
Seçim dönemlerinde AKP’nin ‘köylüye destek veriyoruz’ iddialarını hatırlatan Kasan, kendilerinin böyle bir desteği görmedikleri belirtti. Devamında şunları söyledi: “Bu işi ancak bir iki sene daha yapabiliriz ondan sonra bu işi de bitirecekler. Hükümet ithal hayvan politikasıyla bizi yani köylüyü bitiriyorlar. Mehdi Eker, Diyarbakır’ı Fakıbaba, Urfa’yı zengin etti. Bakalım bu yeni bakan kimi zengin edecek? Hükümet hep kendi yakınlarını zengin ediyor. Mal satılmadığı zaman zaten değerinin çok altında kesime vermek zorunda kalıyoruz. 28 liraya bizden alınan etin kilosu İstanbul’da 60 liraya satılıyor. Hükümet bu milleti perişan etti. Bugün bu Pazar alanında kurulan yemek yeme yerlerini de kendi adamlarına peşkeş çekmişler. Hayvan fiyatlarımız geçen seneki fiyatlardan satıyoruz. Masraflarımız arttı. Kazancı olmadığı için bu işi artık kimse yapmak istemiyor.
