Uluslararası Af Örgütü’nün Suriyeli sığınmacılara ilişkin hazırladığı raporda, Türk polisinin mültecilere fiziksel şiddet uygulayıp ve tehdit ettiğini, dönmeleri konusunda belgeler imzalamaya zorlandıklarını kaydetti.
Uluslararası Af Örgütü’nün “Savaş bölgesine gönderilmek: Türkiye’nin Suriyeli sığınmacıları yasa dışı biçimde sınır dışı etmesi” başlıklı raporunda, Türkiye’nin Suriyeli sığınmacıları hukuka aykırı biçimde savaş bölgesine gönderdiği belirtildi. Raporda, söz konusu uygulamanın, Türkiye’nin Kuzey ve Doğu Suriye’ye yönelik operasyonundan aylar önce gerçekleştiği ileri sürüldü.
Sık sık sınır dışı ediliyorlar
Af Örgütü, raporun hazırlanmasında çok sayıda sığınmacıyla görüşme gerçekleştirdiğini kaydetti. Görüşülen sığınmacıların Türk polisi tarafından fiziksel şiddet ve tehdide maruz bırakıldıklarını, Suriye’ye dönüşlerini bizzat talep ettikleri ifadesinin yer aldığı belgeler imzalamaya zorlandıklarını aktardı. Af Örgütü, raporun hazırlanma sürecinde 20 sınır dışı vakasını da inceledi. Vakalarla ilgili aktarılan bilgilere göre; sığınmacılar, içinde elleri iplerle bağlı olan ve muhtemelen kendileri de sınır dışı edilen onlarca kişiyle birlikte otobüslerle sınıra götürüldü. Bulundukları şehirlerin kimliklerine sahip olan sığınmacılar, sık sık kayıtlı olmadıkları veya kayıtlı oldukları şehirde bulunmadıkları için sınır dışı edildikleri söylendi.
‘İnsanlar geri dönmeleri için kandırılıyor’
Reuters’in haberine göre Af Örgütü’nde mülteci ve göçmen hakları uzmanı olarak görev yapan Anna Shea, Türkiye’nin “Suriyeli sığınmacıların kendi rızalarıyla savaşın ortasına dönüyorlar” iddiasının tehlikeli olduğunu ve gerçeği yansıtmadığını belirterek, “Bizim araştırmalarımız, bu iddiaların aksine, insanların geri dönmeleri için kandırıldığını ve zorlandığını ortaya koydu” diye belirtti. Shea, “Türkiye geçtiğimiz sekiz yılda 3 milyon 6 bin Suriyeli kadın, erkek ve çocuğu kabul etmiş olduğu için takdiri hak ediyor. Ancak bu cömertliği insanları, ulusal ve uluslararası hukuka aykırı biçimde, aktif savaş bölgesine sınır dışı etmek için mazeret olarak kullanmamalı” dedi. Resmi istatistiklerin olmamasından dolayı sınır dışı edilen sığınmacıların kesin sayısı olarak bilinmiyor. Ancak Uluslararası Af Örgütü’nün 2019’un Temmuz ve Ekim ayları arasında yaptığı görüşmelere göre, Suriye’ye gönderilenlerin sayısının geçen aylarda yüzlerce kişiyi bulduğu tahmin ediliyor. Türkiye ise, 315 bin kişinin tamamıyla gönüllü biçimde Suriye’ye geri döndüklerini savunuyor.
‘Milyonlarca Suriyeli mülteci için tehlike sürüyor’
Anna Shea, “Bu hafta Rusya ile Türkiye arasında yapılan anlaşmada sığınmacıların henüz yaratılmamış olan bir ‘güvenli bölgeye güvenli ve gönüllü geri dönüş’ yapmalarının öngörülmesi üzücü. Bugüne kadarki sınır dışılar, güvenli ve gönüllü dışında her şeydi. Öte yandan milyonlarca Suriyeli mülteci için tehlike sürüyor” ifadelerini kullandı. Shea, Türkiye’nin sığınmacıları sınır dışı etmeyi durdurması ve sınır dışı edilenlerin geri dönmesini sağlaması gerektiğinin altını çizerek, “Avrupa Birliği ve uluslararası toplumun geri kalanı, mümkün olduğunca fazla insanı ülkelerinde ilticaya başvurmaktan caydırmaya çalışmaktansa, Türkiye’den yeniden yerleştirme programlarıyla Suriyeli sığınmacıları alma oranını ciddi derecede artırmaya odaklanmalı” diye konuştu.
