73 Ferman yaşayan ve büyük zulme maruz kalan Êzidîler, şimdi de Basımbar’ın (ince ipler) renklerinden dolayı ötekileştiriliyor. Êzidîlerin inanışları gereği kollarına bağladıkları sarı, kırmızı, yeşil ipler gümrükte zorla çıkartılıyor
Êzidîler, her yıl Nisan ayının 13’ünden sonraki ilk çarşamba gününü Çarşema Sor Bayramı olarak kutluyor. Êzidîler, bu günü aynı zamanda Tanrıtarafından dünyanın mayalandığı gün ve yılın başlangıcı olarak kabul ediyor. Çarşema Sor’u kutlayan Êzidîler, güneşin doğuşu ile birlikte yapılan duaların ardından misafirlerine renkli yumurtalar, şeker ve çeşitli ikramlarda bulunuyor. Baharın renklerinden yapılan “Basımbar” adı verilen ipleri ise Êzidîler, evlerinin kapılarına, başaklara, ağaçlara bereket getirmesi amacıyla bağlıyor. Çoğunlukla üç renk veya iki renk yapılan Basımbar, her yıl bir önceki yılın devamı olmaması amacıyla tek renk değiştiriliyor. Geçtiğimiz yıl da ise Basımbar, sarı, kırmızı ve yeşil renkte yapıldı. Dini inanışları gereği sarı, kırmızı, yeşil Basımbarı eline bağlayan kimi yurttaşlar, devlete ait resmi kurumlarda “siyasi” simge denilerek Êzidî yurttaşların kolundan çıkarıldı.
İnanışın parçası
Batman’ın Beşiri ilçesi Oğuz köyüne bağlı Onbaşı(Şâzim) mezrasında yaşayan Êzidî AliKartal, Basımbarların renklerini doğadan aldığını anlatarak binlerce yıldır Êzidîler’in her yıl Basımbar yaptığını ve sarı, kırmızı, mor, yeşil başta olmak üzere renklerin bereketi simgelediğini ve baharın renklerinin olduğunu söyledi. Basımbarların renklerinden kaynaklı kimi Êzidî yurttaşların sorun yaşadığına dikkat çekenKartal, “Biz inanışımız gereği bu Basımbarları yapıp kolumuza, evimizin kapısı ya da ekinlerimize asıyoruz. Fakat son zamanlarda özellikle Avrupa’dan gelen akrabalarımızın kolundaki Basımbarlar renklerinde siyasi simge var denilerek çıkartılıyor” dedi.
Zorla çıkartılıyor
Dini inanışlarını özgürce yerine getirmek istediklerini ifade eden Kartal, “Bizim herhangi bir siyasi gayemiz yok, sadece dini geleneklerimizi yerine getirmek istiyoruz. Bu gelenek bilinmediği için özellikle devlet dairelerine girişlerde bazen sorun yaşayabiliyoruz. Mecburen kimi zaman bunları çıkartmamız gerekiyor. Dinimize göre Basımbar’ın kendiliğinden kopması veya çıkması gerekiyor. Biz de çözüm olarak elimize değil, kimi zaman ayaklarımıza bağlamak zorunda kalıyoruz” dedi. Kartal, baskılardan dolayı Êzidî yurttaşların birçoğunun Avrupa’ya gitmek zorunda kaldığını anlattı.
Renkler rahatsız etti
Almanya’dan Çarşema Sor için gelen Kartal’ın yeğeni Jale Ezgi ise Êzîdi olduğu için gümrüklerde yaşadığı sorunlara dikkat çekti. Türkiye’nin gümrük kapılarında kolunda bulunan Basımbarların görülmesiyle çeşitli zorluklarla karşı karşıya kaldığını ifade eden Ezgi, “Bizim dinimize göre bu Basımbarların takıldığını her defasında anlatmak zorunda kalıyordum. Bir keresinde ise Basımbar elimden çıkartılmadan Türkiye’ye giriş yapamayacağım söylendikten sonra ben de mecburen Basımbarı bu yıl ayağıma takmak zorunda kaldım” dedi.
Metin Yoksu/Batman-MA
