Yapılan yeni bir araştırma, yaban arılarının mantık yürütebildiğini ortaya çıkardı. Bir başka ifadeyle bu arılar, tıpkı insanlar gibi ‘X, Y’den, Y de Z’den büyükse, X, Z’den büyüktür’ çıkarımını yapabiliyor.
ABD’de yapılan bir araştırma, yaban arılarının (eşek arıları) düşünülenden çok daha zeki olduklarına ve mantık yürütebildiklerini ortaya koydu. Michigan Üniversitesi’nde yapılan araştırmaya göre, kağıt yaban arısı adlı eşek arısı türü “geçişli çıkarsama” olarak bilinen bir akıl yürütme yöntemiyle, bilinen ilişkileri, bilinmeyen ilişkilerden ayırt edebiliyor. Bir başka ifadeyle bu arılar, tıpkı insanlar gibi “X, Y’den, Y de Z’den büyükse, X, Z’den büyüktür” çıkarımını yapabiliyor. İnsanların dışında kuş, maymun ve balık gibi omurgalı hayvanların da bu yeteneğe sahip oldukları biliniyor. Ancak araştırma ilk kez bir omurgasız hayvanın da böyle bir yeteneği olduğunu gösteriyor.
Evrim biyoloğu Elizabeth Tibbetts öncülüğünde yapılan araştırma kapsamında, bir grup eşek arısına bazı eşleştirilmiş renkleri tanımaları öğretildi. Arıların daha sonra bilgiyi, yeni renk çiftleriyle karşılaştıklarında, renklere dayalı bir hiyerarşi kurmak için kullandıkları görüldü. Daha önce yapılan bir araştırma, kağıt yaban arılarının diğer arıların yüzlerindeki işaretleri tanıyabildiği ve işaretlerini tanımadıkları arılara karşı agresif davrandıklarını ortaya çıkarmıştı. Tibbetts, “Biology Letters” adlı bilim dergisinde yayımlanan yeni bulguları izah ederken, “Örneğin bir eşek arısı daha önce kavgada yendiği Jane’in Lisa’yı yendiğine tanık olmuşsa, Lisa’yı alt edebileceği çıkarımında bulunabiliyor” dedi. Eşek arıları, diğer arılarla daha önceki etkileşimlerini hafızalarında tutabildikleri için davranışlarını buna göre belirliyor.
Beyinleri pirinç tanesi kadar
Bal arılarının mantıksal çıkarım yapma yeteneği olmadığı biliniyor. Araştırmacılar, bunun bal arılarının beyinlerinin pirinç tanesi kadar küçük olmasına bağlıyordu. Ancak eşek arılarının beyinleri de aynı büyüklükte. 20 yıldır eşek arıları üzerinde çalışan Tibbetts, bunun hayvanların sosyal çevrelerindeki etkileşimle kazanılmış bir yetenek olabileceğini söylüyor. Araştırmacılara göre, bal arılarının hiyerarşisinde, bir işçi arının kraliçe arı olabilmesi mümkün değil. Ancak eşek arılarında bu geçiş mümkün ve hayvanların mantıksal çıkarım yetenekleri bu örgütlenme açısından büyük önem taşıyor. Eşek arıları kolonileri tamamen dişilerden oluşuyor. Erkek eşek arılarının sosyal dinamiklere hiçbir katkısının olmadığı belirtiliyor.
EKOLOJİ SERVİSİ
