İran’la iyi ilişki kurmak istediğini dile getiren ABD Başkanı Donald Trump, bir yandan da ekonomik baskı sopasını gösteriyor. ABD Başkanı, bugün İran’a karşı büyük ek yaptırımları uygulamaya koyacaklarını duyurdu
ABD ile İran arasındaki gerilim her geçen gün tırmanıyor. ABD, önce Mayıs 2018’de nükleer anlaşmadan çekildi, ardından yaptırımlara geri döndü. En son yaptırımlar, banka ve petrol sektörlerini hedef almıştı. Körfez’de gemilere yönelik saldırılar ve bir Amerikan insansız hava aracının Hürmüz Boğazı yakınında düşürülmesiyle, kriz yeni bir boyut kazandı. İran’ın nükleer programından vazgeçmesi halinde “en iyi dostu” olacağını söyleyen Trump, Twitter üzerinde yaptığı yeni açıklamada, “Pazartesi günü İran’a karşı büyük ek yaptırımlar uygulamaya koyacağız” dedi. Trump, daha önce Beyaz Saray’ın bahçesinde gazetecilere yaptığı açıklamada, “İran’ın nükleer silah elde etmesine izin vermeyeceğiz ve bunu kabul ettikleri zaman, zengin bir ülke olacaklar, çok mutlu olacaklar ve ben onların en iyi dostu olacağım. Umarım bu olur” demişti. ABD Başkanı, “Ama eğer İranlı yöneticiler kötü davranış sergilerse, çok kötü bir gün geçirecekler” diye ekledi.
İran’a ekonomi önerisi
İranlıların “mantıklı davranmasını” uman Trump, “Eğer İran’ın ekonomik inşasının rayları üzerine koyarsak, bu harika olur” ifadelerini kullandı. Trump, ama bunu beklerken, ekonomik yaptırımlar uygulamaya devam edeceklerini kaydetti.
Savaş istemiyorlar ama…
Washington ve Tahran, karşılıklı olarak tehditlerde bulunsalar da, savaş istemediklerini belirtiyorlar. Cuma günü Trump, son dakikada İran’a karşı bir askeri bir saldırıdan vazgeçtiğini bildirmişti. Bu açıklama, İran’ın Hürmüz Boğazı yakınında bir Amerikan insansız hava aracını düşürmesi ardından gelmişti. Basına yaptığı açıklamada ironik ifadeler kullanan Trump, “Herkes benim savaşçı olduğumu söylüyordu, şimdi de bir güvercin olduğum söyleniyor” dedi
Bolton ‘şahin’
Daha önce aldığı ve son anda vazgeçtiğini iddia ettiği saldırı emri konusunda, henüz hiçbir karar alınmadığını söyleyen Trump, çevresinde çok farklı görüşlere sahip olan danışmaların olduğunu belirtti. Danışmanlarından John Boltun’un “sertlik” yanlısı bir “şahin” olduğunu söyleyen Trump, ötekilerinin de başka bir çizgide olduğunu belirtti. Trump, “tek önemli olan benim” diye ekledi. İran silahlı güçler ortak komutanlık sözcülerinden general Ebulfazl Şekarşi, cumartesi günü yaptığı açıklamada “İran’a yönelik tek bir kurşun sıkılması ABD ve ittifaklarının çıkarlarını ateşe atar” dedi.
Siber saldırı başlattılar
Amerikan medyasına göre, ABD bu hafta İran’a karşı siber saldırı başlattı. Saldırıların hedefinde füzeler ve İran’ın casusluk ağının bulunduğu bildirildi. Siber saldırılar 20 Haziran günü ABD’ye ait bir insansız hava aracının İran tarafından düşürülmesinden sonrasına denk geldi. Washington Post’a göre Trump gizli bir şekilde İran savunma sistemlerine karşı siber saldırı biçiminde misillemeye onay verdi. İlk saldırıların füze fırlatmanın kontrol edildiği bilgisayarları hedeflediği iddia edildi. New York Times, CBS News ve Associated Press de birçok kaynağa dayanarak bu bilgileri doğruladı. Washington Post’a göre haftalardır ve belki de aylardır planlanan siber saldırılar, başlangıçta Haziran ortasında Hürmüz Boğazı’nda iki petrol tankerine saldırılardan sonra Amerikalı askerler tarafından önerildi. Washington, bu saldırılardan da İran’ı sorumlu tutarken, İran reddederek bir komplo olduğunu söylüyor. İran yönetimi 2010 yılında da ABD ve İsrail’i, İran’a karşı Stuxnet isimli bilgisayar virüsü kurmakla suçlamıştı. Bu virüs, binlerce bilgisayara sızmış ve uranyum zenginleştirme için kullanılan santrifüjleri bloke etmişti
İngilizlerin Ortadoğu sorumlusu Tahran’da
ABD ile İran arasında yaşanan gerilimin tırmanması üzerine Birleşik Krallık’ın Ortadoğu’dan sorumlu bakanı Andrew Murrison, Tahran’a giderek İranlı yetkililerle görüştü. Murrison ile İran Dışişleri Bakanlığı’na bağlı Uluslararası İlişkiler Stratejik Konseyi Başkanı Kemal Harrazi bir araya geldi. İngiliz hükümeti cumartesi günü yaptığı açıklamada Murrison’un, Tahran ile Washington arasındaki gerilimin acilen yatıştırılması amacıyla gönderileceğini bildirmişti. İngiliz Dışişleri Bakanlığı’na göre, İran Dışişleri Bakan Yardımcısı Abbas Aragçi tarafından da kabul edilmesi beklenen Murrison, İran’ın bölgede oynadığı rol ve nükleer anlaşmayı durdurma tehdidini görüşecek. İngiltere, nükleer anlaşmaya tamamen bağlı olduğunu belirtiyor.
WASHINGTON
