IŞİD’in elindeki son toprak parçasının alınmasıyla başlayan diplomasi trafiği sürerken, Demokratik Suriye Meclisi’nin Cenevre’ye katılım ve güvenli bölge hazırlığında ilerleme sağladığı bildirildi.
Nazım Daştan/MA
Demokratik Suriye Güçleri’nin (DSG) Rakka ve Deyrezor’u IŞİD’den kurtarmasıyla çözüm odaklı başlayan diplomasi trafiği, sürece dahil olan güç odaklarının sayısının artmasıyla devam ediyor. Sorunun çözümündeki ana aktörlerden olan Kuzey ve Doğu Suriye’nin siyasi, askeri güçleri de bu yönlü kapsamlı çalışmalar içerisinde. Son dönemlerde özellikle Avrupalı güçlerin ziyaret ettiği bölgede, önemli başlıklarda tartışmalar yürütülüyor. İsveç, Belçika, İngiltere ve Avrupa Parlamentosu temsilci ve heyetlerinin yaptığı görüşmelerde, bölgenin siyasi olarak tanınmasından askeri alana kadar birçok konu masada.
DSM’den diplomatik atak
Uzun bir süredir tartışmalara konu olan Kuzey ve Doğu Suriye’de kurulması ön görülen güvenli bölge meselesi de taraflar arasındaki tartışma konularının başında yer alıyor. İsveç, Belçika, İngiltere ve Avrupa Parlamentosu temsilci ve danışmanlarından oluşan heyetler, Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi heyeti ile Kamışlı, Eyn İsa ve Kobani’de çeşitli görüşmeler gerçekleştirdi. Görüşmelerde Kuzey ve Doğu Suriye’nin idari yapısı, ekonomisi, askeri durumu ve bölgenin siyasi olarak tanınması noktasında kimi konular tartışılmaya açıldı. Bölgedeki sistemin kabul görüp desteklendiği görüşmelerde, ayrıca sağ yakalanan IŞİD’lilerin durumu da konuşuldu.
Demokratik Suriye Güçleri’nin (DSG) sağ yakaladığı IŞİD’lilerin nerede ve nasıl yarılanması gerektiği konusunda heyetler birbirine görüş aktardı. Önümüzdeki günlerde Avrupa ve dünyanın farklı bölgelerinden heyetlerin yine bölgeyi ziyaret edeceği öğrenildi. Kuzey ve Doğu Suriye’de görüşme trafiği artarken Demokrarik Suriye Meclisi (DSM) Eşbaşkanı Riyad Derar liderliğindeki heyet de Avrupa’ya çıkarma yaptı. Suriye krizinin çözümü için projelerini tüm taraflara sunmaya hazırlanan DSM, ilkin Fransa ile masaya oturdu. Paris’te gerçekleşen görüşmede özerk yönetimin tanınması, Şam yönetimi ile ilişkileri ve anayasanın nasıl olacağı konuları görüşüldü. Görüşmelerine devam eden DSM heyetinin önümüzdeki günlerde Avusturya, Almanya ve Mısır ile söz konusu konular hakkında çeşitli toplantılar gerçekleştirileceği aktarıldı.
Cenevre hazırlığı
Diplomatik ve siyasi gelişmeler bununla sınırlı değil. DSG ile Birleşmiş Milletler (BM) arasında çocukların silah altına alınmasını yasaklayan ve çatışmalardan korunmasını öngören sözleşme imzalandı. Bir ilk olma özelliğini taşıyan görüşmede, DSG Genel Komutanı Mazlum Ebdî, YPJ Genel Komutanı Newroz Ehmed ve Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetim Yürütme Meclisi Eşbaşkanı Ebid Hamid El-Mihbaş yer aldı. BM ile resmi bir şekilde ilişkilenmek, hem askeri hem de siyasi durumu tartışmaya açarken, Suriye krizinin çözülmesi için gerçekleştirilmesi planlanan Cenevre toplantılarına katılımın da gündeme getirildiği belirtiliyor. Bu konunun da taraflar arasında görüşmelerin yapıldığı kaydedilirken, gerçekleştirilmesi planlanan Cenevre toplantısına Kuzey ve Doğu Suriye’nin Özerk Yönetimi temsilcilerinin katılması için çalışmaların yapıldığı belirtildi.
Güvenli bölge
Fransa başta olmak üzere birçok gücün bu duruma sıcak baktığı ve bölge temsilcilerinin resmi olarak davet edilmesine hazırlık yapıldığı belirtildi. Siyasi gündemin yanında askeri gelişmelerin de olduğu Kuzey ve Doğu Suriye’de tartışılan diğer bir konu da bölgede kurulacak olan güvenli bölge. Bu güne kadar ABD başta olmak üzere birçok gücün dahil olduğu görüşmelerde, çeşitli öneri ve talepler gündeme geldi. ABD’nin Kuzey ve Doğu Suriye ile Türkiye arasında arabulucu olduğu görüşmelerin kimi detayları da kamuoyuna yansımıştı. Ancak bu güne kadar net bir anlaşmaya varılmadığı bilgisine ulaşılırken, 5-10 kilometrelik sınır hattından YPG’nin çekileceği ve çekilen yerlere özerk yönetime bağlı yerel askeri meclislerden oluşturulan güçlerin konuşlandırılacağı dillendiriliyor. Bu alanda koalisyona bağlı güçlerin hava devriyesi atması da konuşulurken, buna Afrin’deki durumun düzeltilmesi şartıyla Türkiye’nin de dahil olabileceği konuşulanlar arasında.
Öcalan’ın rolü
Buna yönelik bölgede askeri meclislerin oluşturulması ile hazırlıklar da yapılırken, bazılarının ilanı da gerçekleştirildi. PKK Lideri Abdullah Öcalan ile yapılan görüşmelerde de Suriye’ deki durum gündeme getirilirken, Öcalan’ın Suriye hakkındaki görüşleri bölge yönetimi ve halkı tarafından olumlu karşılandı. Öcalan’ın perspektiflerinin Suriye halklarının önünü açtığını belirten bölge temsilcileri, onunla yapılan görüşmelerin Türkiye ile yaşanılan tıkanıklığı aşabileceğini belirtiyor. Yöneticiler, Öcalan’ın Kuzey ve Doğu Suriye ile Türkiye siyaseti ve ilişkisini de farklı bir evreye taşıyacağı görüşünde.
