İran donanması, Hürmüz Boğazı’nda İngiltere’ye ait petrol tankerini alıkoydu. Körfezde tansiyonu yükselten bu hamlenin, İngiltere’nin Cebelitarık’ta İran tankerine el koymasına misilleme olduğu tahmin ediliyor.
Bir süredir ABD ile İran arasındaki gerilim nedeniyle sürtüşmelerin olduğu dünyadaki petrol ticaretinin 5’te 1’inin geçtiği Hürmüz Boğazı’nda İran Deniz Kuvvetleri, İngiltere bandıralı Stena Impero adlı petrol tankerine müdahale etti. İran’dan yapılan açıklamada, “Stena Impero adlı İngiliz petrol tankeri, denizcilik kurallarına riayet etmemesi nedeniyle Devrim Muhafızları Ordusu Deniz Kuvvetleri Birinci Bölge Birliği tarafından durduruldu” denildi.
Tankerin, müdahalenin ardından yasal prosedürler için İran kıyılarına çekildiği belirtilirken, Fars haber ajansına konuşan İranlı bir yetkili, tankerin İranlı bir balıkçı teknesi ile yaşadığı sorun üzerine alıkonulduğunu açıkladı. Yetkili, İngiltere bandıralı tankerin balıkçı teknesinden gelen yardım çağrısını görmezden geldiğini savundu. İranlı yetkili gerekli incelemenin yapılabilmesi için tankerin 23 mürettebatı ile birlikte Bandar Abbas Limanı’na çekildiğini açıkladı. Yine İngiltere ikinci bir tankerin daha alıkonulduğunu duyurdu. Ancak İranlı yetkililer söz konusu tankere gerekli uyarıları yapıp bıraktıklarını açıkladı. 0 Gemilerine el konulması üzerine açıklama yapan İngiltere Savunma Bakanlığı, “Körfez’deki olayla ilgili acilen daha fazla bilgi edinmeye çalışıyor ve durumu değerlendiriyoruz” dedi. İngiliz hükümeti, olaya ilişkin, güvenlik bürokrasisinden yetkililerin de yer aldığı acil durum kurulu COBRA’yı topladı.
‘İran kaybeder’
İngiltere Dışişleri Bakanı Jeremy Hunt, tankerin serbest bırakılmaması durumunda en büyük kaybedenin İran olacağı uyarısında bulundu. İngiliz Bakan, “Bu kesinlikle kabul edilemez” derken askeri seçenekler üzerinde durmadıklarını, meseleye diplomatik çözüm aradıklarını da ekledi. Hunt, ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo ile telefonda durumu konuşurken İranlı mevkidaşı Cevad Zarif ise İranlı bakan uçakta olduğu için konuşamadı.
ABD’den açıklama
Beyaz Saray’dan ABD Başkanı Donald Trump’ın gelişmeleri yakından takip ettiği ve bu konuda ABD’nin İngiltere ile birlikte çalışmaya hazır olduğu yönünde bir açıklama geldi.
İran’ın Hürmüz Boğazı’nda “şiddet iklimi” artırdığını vurgulayan ABD Ulusal Güvenlik Konseyi sözcüsü Garrett Marquis ise, “İngiltere, bir hafta içerisinde iki kez İran tarafından hedef alındı” dedi.
‘İletişim kuramıyoruz’
Durdurulan tankerin sahibi olan Stena Bulk and Northern Marine Management şirketi de bir yazılı açıklama yaparak olayı doğruladı. “19 Temmuz’da İngiliz bandıralı Stena Impero tankerine Hürmüz Boğaz’ından geçtiği sırada uluslararası sularda İngiltere saatiyle 16.00 sıralarında kimliği belirsiz araçların ve bir helikopterin yaklaştığını doğrulayabiliriz” ifadesinin yer aldığı açıklamada ayrıca, “Şu anda kuzey istikametinde İran’a doğru hareket halindeki tankerle iletişim kuramıyoruz” dendi.
Şirket ayrıca tankerde 23 mürettebatın olduğu ve kendilerine ulaşan herhangi bir yaralanma olayı bilgisinin gelmediğini söyledi.
Ruhani, İngilizleri çok sert uyarmıştı
Hürmüz Boğazı’nda son haftalarda yaşanan gerilimin artmasında 4 Temmuz’da İran’a ait bir petrol tankerine, Avrupa Birliği (AB) yaptırımlarını delerek İran’dan Suriye’ye ham petrol taşıdığını öne süren İngiltere’nin Cebelitarık Boğazı’nda el koymasıyla yükseldi. İngiltere’ye bağlı Cebelitarık özerk yönetimi, Grace 1 isimli tankerin Suriye’deki Banyas rafinerisine ham petrol taşıdığına dair güvenilir bilgiler olduğunu açıkladı. Bunun üzerine geçen hafta İngiltere’ye ait ham petrol taşıyan tanker, İran kara sularına yakın bir bölgede, İran tarafından gelen beş bot tarafından durdurulmaya çalışıldı.
İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani de İngiltere’yi, Cebelitarık Boğazı’nda İran tankerinin durdurulmasının “karşılığı olacağı” konusunda uyarmış ve Cebelitarık Boğazı’ndaki olayı “aptalca bir davranış” olarak yorumlamıştı. Ruhani, “İngilizlere sesleniyorum, denizlerde güvensizlik yarattınız, kısa zamanda sonuçlarını göreceksiniz” diyerek müdahalenin sinyallerini vermişti.
DIŞ HABERLER
